Karadeniz Bölgesi’nin iç kesimlerinde günümüz Tokat sınırları içerisinde, Hellenistik Dönem’de faaliyet gösteren iki tane tapınak devleti bulunduğunu ve bunlardan daha büyük olanı Komana, Ana Tanrıça Ma’ya ithafen yapılmış olduğunu biliyor muydunuz?
Anadolu’da Roma hâkimiyetinden önce, Hellenistik dönemde küçük topluluklar, yerel bir güç olarak tanımlayabileceğimiz tapınak etrafında bağımsız olarak yaşamaktaydılar. Bu toplulukları bir araya getiren ve yön veren güç, tapınak, bir başka deyişle rahiplerdi.
Roma döneminde bu topluluklar merkezî bir yönetim altına almak ve güçlerinden faydalanmak amacıyla bir araya getirilerek şehir haline dönüştürülmüşlerdir. Bu işlem Romalılar tarafından da sürdürülmüştür. Kutsal bir yapı etrafında toplanan bu topluluklar tapınağa hizmet verip hem tapınağın devamlılığını sağlıyorlardı hem de kendilerini bu kutsal güç altında güvenceye alıyorlardı. Literatürde bu tür yapılar için bazı bilim adamları Sümer toplum yapısına özgü bir terim olan “tapınak devleti” tanımını kullanmıştır.
Bu çalışmada Pontus bölgesinde bulunan ve “tapınak devleti” olarak adlandırılan Komana Pontika ve Zela’nın bu tanıma ne kadar uyduğunu, Anadolu’daki diğer benzer örnekler ve onları oluşturan unsurlar ışığı altında açıklanmaya çalışılmıstır. Ayrıca bu çalışma, bağımsız yapıdaki tapınakların zamansal ve mekânsal değişimlerini ortaya koyarak yeniden anlamlandırmayı amaçlamaktadır.
Tapınak devleti kavramı hakkında bilgi sağlayan Komana Pontika, Pontos’un iç kesimlerinde bulunan özellikle Armenia’dan gelen tüccarlar tarafından çokça rağbet edilen bir ticaret merkeziydi. Tanrıça Ma’ya adanmış olan 6000 kutsal köle tapınak arazilerinde çalışmaktaydı.
Komana Pontika’nın konumu, günümüzde Hamamtepe olarak adlandırılan bir höyük olarak saptanmıştır ve Yeşilırmak (İris) nehri kenarında konumlanmıştır. Tokat-Niksar ve Tokat-Almus yolunun üzerinde, Tokat’ın 9 km. kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Komana’nın İris nehri boyunca uzanan arazisi, hem tarımsal olarak hem de ulaşım kolaylığı açısından, Pontos’un diğer kentleri ile ve Armenia ile iletişim içinde olmasını sağlamıştır. Ticaret ağının yoğun bir noktasında kurulu olması ve önemli bir kült merkezi olması Komana Pontika’yı büyük ve önemli bir merkez haline getirmiştir.
Komana Pontika ile ilgili, Roma dönemi öncesine ilişkin bilgimiz yoktur. Elimizdeki bilgilerin temelini yine Strabo oluşturmaktadır. Değişen yönetsel güçlerle birlikte Komana da yeni bir görünüme bürünmüştür. Pompeius’un düzenlemeleri sırasında Komana bağımsız yapısını korumuştur. Strabo, Pompeius düzenlemesi için şunları söylemiştir : “Komana’nın işleri krallar zamanında olduğu gibi yönetiliyordu fakat Pompeius yönetimi ele alınca Arkhelaos’u rahip olarak atadı (M.Ö. 64) ve Komana’nın kutsal alanına iki schoenilik, yaklaşık altmış stadia yarıçapında, bir alan daha eklemiştir.”
Komana Pontika’ya ilişkin epigrafik buluntular, bu tapınak devletinin tarihi hakkında aydınlatıcı bilgiler vermektedir. Ma’ya adanmış tapınağın, üzerinde kurulu olduğu düşünülen tepeye uzanan Roma köprüsünün ayağında bulunan ve ikinci kullanım olduğu tahmin edilen yazıt, köprünün su regülatörü tarafından tahrip edilmiş olmasından dolayı ancak su seviyesinin düştüğü zamanlarda görülebilmektedir. Yazıt M.S. 161-169 arasına tarihlenmektedir. Burada, Komana’nın asylia (dokunulmazlık) kazandığını öğrenmekteyiz. Yine aynı ayrıcalığın ifade edildiği bir başka yazıt 1958 yılına Wilson tarafından bulunmuş olan ve şu anda Tokat Müzesi bahçesinde bulunan arşitrav parçalarının üzerinde yeralmaktadır. Erken ikinci yüzyıla tarihli yazıt, Komana’nın “kutsal ve dokunulmaz” yani “ίερα καί άσυλος” olduğuna işaret etmektedir. “Asylia yetkisi” aslında tapınağın içinde bulunduğu kentin öneminden çok, tapınağın statüsü ve önemini simgeliyordu.
Oda Özellikleri:
- 35 m2 Kale Manzaralı odamızdır
- Bir çift kişilik bir tek kişilik yatak bulunmaktadır
- Ücretsiz yüksek hızlı internet erişimi
- LCD televizyon
- Uydu ve film kanalları
- Saç kurutma makinesi
- Mini bar
- İsteğiniz doğrultusunda yastık menüsü
- isteğe bağlı çay ve kahve düzeneği
- Ücretsiz Tarihi 13.Y.Y Pervane Hamamı Girişi (Tokat Hamam kültürü bilinen büyük yöresel özelliklerinden biridir)(Pervane Hamamı, 1275 senesinde Selçuklu veziri Muinüddin Pervane tarafından yaptırılmıştır.)
- Ücretsiz Otopark